Προορισμός : Καβάλα

Καβάλα: Mία πόλη με ιστορία αιώνων

Βόλτα στις συνοικίες της παλιάς πόλης, ανάβαση στο κάστρο,

περίπατος στο λιμάνι με τους παλιούς κυβόλιθους, ψώνια στους πεζόδρομους, περιήγηση στη σκιά των τεράστιων καπναποθηκών, φαγητό σε ταπεινά ουζερί με εκλεκτούς μεζέδες: η Καβάλα είναι μια πόλη-εμπειρί

Μια οχυρωμένη χερσόνησος με μακρόχρονη ιστορία, ένα λιμάνι και μια θάλασσα... από μπετόν: αν μείνεις μόνο στην εξωτερική της όψη, την Καβάλα δεν θα την αγαπήσεις, ιδιαίτερα όταν περπατώντας έρθεις αντιμέτωπος με τους ακαλαίσθητους όγκους των πολυκατοικιών που άφησε η εποχή της αντιπαροχής, την εγκατάλειψη των νεοκλασικών, την έλλειψη καθαριότητας και την αμφιλεγόμενη αισθητική των νεοπλουτίστικων σπιτιών με τα οποία έχουν πλημμυρίσει τα προάστια.




Το λιμάνι της Καβάλας με θέα στην Παναγία, όπως ονομάζεται η παλιά πόλη.

Την Καβάλα θα την αγαπήσεις όταν γνωρίσεις τους ανθρώπους της. Οταν ψάξεις τον δρόμο σου στον δαίδαλο των συνοικιών της Παναγίας, όταν ανέβεις στο κάστρο, όταν μπεις στο Ιμαρέτ και χαζέψεις το ηλιοβασίλεμα έχοντας σε πρώτο πλάνο τους μολύβδινους τρούλους του. Οταν φας ψαράκι στο «Ναυπηγείο» με θέα το παλιό καρνάγιο και τη χλομή χειμωνιάτικη θάλασσα.

Οταν περάσεις κάτω από τις Καμάρες. Οταν σταθείς μπροστά στις γιγάντιες καπναποθήκες με τα σπασμένα τζάμια - κτίρια που εκπνέουν μαζί με την υγρασία και τους ψιθύρους χιλιάδων ανθρώπινων ιστοριών: αναμνήσεις μιας ακμαίας μεγαλοαστικής και αστικής τάξης με την κουλτούρα και την πολυτελή ζωή της, ταπεινές ζωές φτωχών προσφύγων και καπνεργατών, οι μορφές των οποίων ζουν για πάντα στις ασπρόμαυρες φωτογραφίες του Μουσείου Καπνού.

Δεκάδες φυλές και εθνότητες συνυπήρξαν σ’ αυτή την πόλη με τα διαφορετικά ονόματα - Νεάπολη, Χριστούπολη, Καβάλα.
Στην αλλοτινή «Μέκκα του καπνού», με το λιμάνι της που ήταν ανέκαθεν η ανάσα της, ο ανοιχτός ορίζοντας, μια διαρκής μεταφορά πληροφοριών για άλλους τρόπους ζωής, για ξενόφερτες συνήθειες, εμπορεύματα και ζωές.



Η πόλη της Καβάλας όπως φαίνεται από το κάστρο.

Το λιμάνι με τους φοίνικες και τους κυβόλιθους που επιχωματώθηκε, μεγάλωσε και ύστερα περιτριγυρίστηκε από πολυκατοικίες, χωρίς ωστόσο να διώξει τους ψαράδες, που ακόμη καθαρίζουν τις βάρκες τους δίπλα στον κόσμο που κάνει τη βόλτα του εκεί.

Παρελθόν, παρόν και μέλλον σφιχταγκαλιάζονται σ’ αυτήν τη μακεδονική πόλη του Βορρά. Μια πόλη φιλόξενη, ζωντανή και... ματαιόδοξη. Αν οι άνθρωποί της συνειδητοποιούσαν πόσο μεγάλη προίκα τούς έχει αφήσει το χθες και φρόντιζαν να τη διαφυλάξουν, δεν θα σπαταλούσαν τόσο χρόνο και σκέψη στα κραυγαλέα και τόσο πρόσκαιρα αποκτήματα του σήμερα...



Χαρακτηριστικό σπίτι στην παλιά πόλη. Βρίσκεται απέναντι από το Ιμαρέτ, έχει αναστηλωθεί και το εσωτερικό του είναι εξαιρετικά διαμορφωμένο και διακοσμημένο.

Διαχρονικό σταυροδρόμι πολιτισμών

Νεάπολη ήταν το αρχαιότερο όνομα της πόλης που δημιουργήθηκε στον οχυρό βράχο της χερσονήσου (Παναγία) που μοιάζει σαν νησί και στον οποίο περιορίστηκε η ζωή των ανθρώπων για 2.500 χρόνια!

Ανθρώπινη παρουσία στην περιοχή υπήρξε από την Υστερη Νεολιθική εποχή και την Πρώιμη εποχή του Σιδήρου (4.500-2.000 π.Χ.). Η ίδρυση της Νεάπολης ως αποικίας της Θάσου πρέπει να έγινε γύρω στα μέσα του 7ου αι. π.Χ. Η προνομιακή της θέση -που αναγνωρίστηκε σε όλες τις ιστορικές περιόδους- της έδωσε πολύ αργότερα, τον 19ο αιώνα, τον χαρακτηρισμό «Θερμοπύλες της Μακεδονίας».



Το τζαμί της μουσικής στην Παναγία έχει αναστηλωθεί πρόσφατα.

Από εδώ περνούσε ο αρχαίος δρόμος που ένωνε Ανατολή και Δύση, Ευρώπη με Ασία και τον οποίο ακολούθησαν Πέρσες και Μακεδόνες, ενώ αργότερα έγινε η Εγνατία οδός. Από τη Νεάπολη ξεκινούσε ο δρόμος που οδηγούσε στους Φιλίππους και στο Παγγαίο με τα κοιτάσματα χρυσού, εδώ κατέληγαν οι θαλάσσιοι δρόμοι από τη Ν. Ελλάδα, τα νησιά του Αιγαίου και τη Μ. Ασία.

Η πόλη υποβαθμίστηκε όταν ο Φίλιππος Β’ κατέλαβε την περιοχή και ίδρυσε τους Φιλίππους, λειτούργησε ωστόσο για πολλούς αιώνες ως επίνειό τους. Στη ρωμαϊκή εποχή το λιμάνι άκμασε και πάλι. Η Νεάπολη ήταν η πρώτη πόλη όπου αποβιβάστηκε ο Απόστολος Παύλος, το 49 μ.Χ. για να πάει στους Φιλίππους. Μεταξύ 7ου και 8ου αιώνα (των λεγόμενων «σκοτεινών αιώνων») το όνομα της πόλης άλλαξε σε Χριστούπολη.



Το άγαλμα του Μοχάμεντ Αλι, στην ομώνυμη πλατεία. Δημιουργήθηκε στις αρχές του 20ού αιώνα. Αριστερά είναι το κονάκι του και δεξιά η εκκλησία της Παναγίας.

Στην οθωμανική περίοδο, και κυρίως μετά το 1530, οπότε ανακατασκευάστηκε το κάστρο της χερσονήσου και επισκευάστηκε το παλιό υδραγωγείο (Καμάρες), η πόλη άρχισε να αποκτάει υποδομές.

Ο Ιμπραήμ πασάς, βεζύρης και κουνιάδος του σουλτάνου Σουλεϊμάν, ίδρυσε το Ιμαρέτ, το οποίο έγινε καθοριστικός παράγοντας για την εξέλιξή της. Οθωμανικές οικογένειες κατοίκησαν τη χερσόνησο, ο πληθυσμός αυξήθηκε σημαντικά λόγω και του εποικιστικού προγράμματος των Οθωμανών, κτίστηκαν τζαμιά, τεκέδες, χαμάμ και ο πληθυσμός εξισλαμίστηκε.



Τα τείχη της θάλασσας, κάτω από τον φάρο.

Το όνομα Καβάλα εμφανίστηκε για πρώτη φορά στο τέλος του 14ου αιώνα και επικράτησε στο δεύτερο μισό του 15ου. Στην ακρόπολη της χερσονήσου ήταν έως το 1880 το διοικητικό κέντρο της περιοχής, ενώ το 1864 η πόλη άρχισε να επεκτείνεται και εκτός των τειχών της. Τον 19ο αιώνα στην Παναγία υπήρχαν τρεις μουσουλμανικές συνοικίες: του Χουσεΐν Μπέη, του Χαλίλ μπέη και του Καδή Αχμέτ εφέντη.
Στις αρχές του 20ού αιώνα ο χεβίδης της Αιγύπτου Αμπάς Χιλμί αγόρασε το φρούριο από τους Τούρκους και στο τέλος της δεκαετίας του 1960 το κάστρο περιήλθε στην κυριότητα του Δήμου Καβάλας.

Περιδιαβαίνοντας στην Παλιά πόλη



Περπατώντας πάνω στα τείχη απολαμβάνεις μοναδική θέα.
Στην παλιά πόλη, που ονομάζεται Παναγία, τα σημαντικότερα αξιοθέατα είναι το κάστρο και η ακρόπολη, το Ιμαρέτ και ο παλιός φάρος στο τέλος της οδού Θεοδώρου Πουλίδου, κάτω από τον οποίο υπάρχουν τα βράχια της Παναγίας. Τα παιδιά του 7ου Δημοτικού σχολείου που βρίσκεται στην άκρη της χερσονήσου έχουν το προνόμιο να απολαμβάνουν το διάλειμμά τους σε ένα από τα ωραιότερα προαύλια της Ελλάδας, κομμάτι της οποίας αποτελούν το παλιό τείχος και ο φάρος.

Κομβικό σημείο στην παλιά πόλη είναι η πλατεία του Μοχάμεντ Αλι, που δημιουργήθηκε στις αρχές του 20ού αιώνα με το γκρέμισμα των σπιτιών όπου κατοικούσαν οι χριστιανοί κατά την τουρκοκρατία. Στο κέντρο υψώνεται το άγαλμά του, ανάμεσα στο κονάκι του και στην εκκλησία της Παναγίας. Η τελευταία κτίστηκε μετά το 1965 πάνω στην παλιότερη μεταβυζαντινή τρίκλιτη βασιλική, που έδωσε το όνομά της στην περιοχή. Το ορειχάλκινο άγαλμα του έφιππου Μοχάμεντ Αλι, φιλοτεχνημένο από τον Στενημαχίτη γλύπτη Κωνσταντίνο Δημητριάδη, έγινε κατά τη μεταφορά του αιτία να ανοίξει η σημερινή οδός Θ. Πουλίδου (άλλοτε Ζαλόγγου).




Το συγκρότημα του Ιμαρέτ σήμερα λειτουργεί ως πολυτελής χώρος φιλοξενίας. Μόνο με ειδική άδεια μπορείτε να περιηγηθείτε στις εσωτερικές αυλές και στους εξαιρετικά διακοσμημένους εσωτερικούς χώρους.

Το κονάκι του (δηλαδή το σπίτι της οικογένειάς του) είναι κτισμένο στα τέλη του 18ου αιώνα και υποδειγματικά αναστηλωμένο, όπως και το «Ιμαρέτ», από τους Μισιριάν, οι οποίοι για ένα διάστημα το αξιοποίησαν ως εστιατόριο και στη συνέχεια ως εκθεσιακό χώρο και έδρα του «Ιδρύματος Μοχάμεντ Αλι». Θεωρείται πως ήταν ένα από τα μεγαλύτερα και καλύτερα αρχοντικά της τότε πόλης της Καβάλας. Αποτελείται από ισόγειο και όροφο και περιβάλλεται από ωραίους κήπους. Είναι από τα λίγα σπίτια οθωμανικής αρχιτεκτονικής με ξεχωριστό χώρο ανδρών (selamlik) και γυναικών (harem).

Περπατώντας από την οδό Μοχάμεντ Αλι θα ανακαλύψετε την παλιά συνοικία και είναι ευκαιρία να περάσετε από το τζαμί του Χουσεΐν Μπέη (που ονομάστηκε και της μουσικής, καθώς εδώ έκανε πρόβες η μπάντα του δήμου μετά την απελευθέρωση) στο οποίο έγιναν έργα αναστήλωσης από τον δήμο, όπως και στον μεντρεσέ του 17ου αιώνα που υπάρχει δίπλα. Κάτω από το τζαμί έχει ανασκαφεί ναός με φάσεις παλαιοχριστιανικών και μεσοβυζαντινών χρόνων.



Το μεστζίτ (χώρος προσευχής) μέσα στο Ιμαρέτ.
Στη συνέχεια μπορείτε να ανηφορίσετε προς το Κάστρο και να βγείτε από την ανατολική πλευρά της Παναγίας, απ’ όπου θα απολαύσετε τη θέα στην πόλη.

Αρχιτεκτονική

Περίπου τα μισά από τα παλιά σπίτια της Παναγίας κατεδαφίστηκαν ή κατέρρευσαν από την εγκατάλειψη μετά τον πόλεμο, για να κτιστούν στη θέση τους νέα. Η πολιτεία δεν έδειξε ούτε δείχνει σχεδόν καμία μέριμνα για όσα διατηρήθηκαν. Τα περισσότερα από τα σπίτια μπορούν να ενταχθούν σε μια κύρια ομάδα, με τα χαρακτηριστικά της αρχιτεκτονικής που κυριαρχούσε στα Βαλκάνια και σ’ όλη την επικράτεια της οθωμανικής αυτοκρατορίας, μέχρι τα τέλη του 19ου αιώνα.




Στη διάρκεια της αναστήλωσης του μνημείου του Ιμαρέτ χρησιμοποιήθηκε αυθεντικό μολύβι για τους παλιούς τρούλους -και η συντήρησή του είναι μια διαρκής... προσπάθεια.

Είναι κτισμένα από οικοδομικές συντεχνίες μαστόρων από τη Δυτική Μακεδονία, Ηπειρωτών και Αλβανών. Σε μια δεύτερη κατηγορία ανήκουν ορισμένα αρχοντικά παραδοσιακής αρχιτεκτονικής με νεοκλασικά και μπαρόκ στοιχεία, κατοικίες της οθωμανικής αριστοκρατίας της επαρχίας. Στα σπίτια της τρίτης ομάδας, κτισμένα μετά το δεύτερο μισό του 19ου αιώνα, είναι εμφανής ο αστικός χαρακτήρας. Μια τέταρτη ομάδα σπιτιών συνδυάζει τον οθωμανικό νεοκλασικισμό και το μπαρόκ. Μια πέμπτη ομάδα αποτελούν λίγα σπίτια κτισμένα μετά το 1900, με εκλεκτικιστικά χαρακτηριστικά και ελάχιστα με νεοκλασικά στοιχεία

Το κάστρο και η ακρόπολη



Το καρνάγιο είναι μέρος της πόλης. Εδώ λειτουργεί και ένα πολύ ατμοσφαιρικό ουζερί που το αγαπούν πολύ οι Καβαλιώτες.
Η ακρόπολη που βλέπετε σήμερα κατασκευάστηκε από τους Οθωμανούς πάνω στα ερείπια βυζαντινού κάστρου σε δύο φάσεις: το 1425 και το 1530, όταν έγινε και ο εξωτερικός περίβολος με την προσθήκη του οποίου το κάστρο επεκτάθηκε και αύξησε την αμυντική του ισχύ. Το πιο σημαντικό τμήμα της ακρόπολης ήταν ο εσωτερικός περίβολος μέσα στον οποίο υπήρχαν η δεξαμενή νερού -πάνω από την οποία κτίστηκε μικρό τζαμί- η αποθήκη πυρομαχικών και τροφίμων, ο κεντρικός κυλινδρικός πύργος και τα καταλύματα της φρουράς.
Ο εξωτερικός περίβολος, κτισμένος το διάστημα 1530-1536, ένωνε την ακρόπολη με τα περιμετρικά τείχη της χερσονήσου και οχύρωνε την πιο χαμηλή πλευρά του λόφου προς την πλευρά του λιμανιού. Σ’ αυτόν υπάρχουν οι δύο πύλες εισόδου στην ακρόπολη.



Προσφυγικά σπίτια «ενσωματωμένα» στις Καμάρες. Μόνο η εξωτερική τους όψη πάντως έχει βαφτεί.
Το κάστρο κτίστηκε σε εποχή που δεν χρησιμοποιούσαν πυρίτιδα και προοριζόταν να αντισταθεί σε επιθέσεις με τόξα, βέλη, ξίφη. Ετσι, στα κατοπινά χρόνια δεν μπορούσε να ανταποκριθεί στις νέες τεχνικές του πολέμου και είχε μικρή αμυντική ισχύ.
Γι’ αυτούς τους λόγους και επειδή δεν υπήρχε μεγάλος κίνδυνος εξωτερικών επιθέσεων, από το 1700 και μετά έπαψε να αποτελεί αμυντικό κέντρο της περιοχής, έγινε όμως τόπος εξορίας και φυλάκισης υπηκόων του σουλτάνου.



Τα τεράστια κτίρια των καπναπο­θηκών της Καβάλας δεν έχουν συντηρηθεί, με αποτέλεσμα να καταρρέουν.
Στην ακρόπολη μέχρι το 1880 βρισκόταν το διοικητικό κέντρο της Καβάλας και της γύρω περιοχής και ήταν εγκατεστημένες οι τουρκικές Αρχές και οι αξιωματούχοι.
Εξακολούθησε να αποτελεί κέντρο της μία έως δύο δεκαετίες μετά την επέκταση της πόλης εκτός των τειχών, το 1864.

Ιμαρέτ: Ενα μνημείο μοναδικό
Οσοι μείνουν εκεί ή καταφέρουν να περιηγηθούν στο Ιμαρέτ (το οποίο σήμερα αποτελεί πολυτελή χώρο φιλοξενίας, άρα δεν είναι ανοιχτό στο κοινό, όπως άλλα μνημεία), μένουν άφωνοι από τη μοναδική του ατμόσφαιρα και γοητεία. Το οικοδόμημα ίδρυσε ο Μεχμέτ Αλή πασάς (ή Μοχάμεντ Αλι) το 1817 στη γενέθλια πόλη του.



Κρίμα. Γιατί έτσι η πόλη είναι σαν να γυρίζει την πλάτη στο παρελθόν της...
Επιβιώνει αναστηλωμένο υποδειγματικά από την οικογένεια των καπνεμπόρων Μισιριάν - και ειδικότερα την Αννα Μισιριάν η οποία το 2001, μετά από μακροχρόνιες διαπραγματεύσεις, επινοικίασε το μνημείο από την αιγυπτιακή κυβέρνηση στην οποία ανήκει (βλ. και Διαμονή).

Το συγκρότημα των κτιρίων ήταν ένα kulliye (αρχιτεκτονικό συγκρότημα για την ισλαμική εκπαίδευση) κτισμένο πάνω σε παλαιότερο ιμαρέτ του Ιμπραήμ Πασά, βεζύρη και κουνιάδου του σουλτάνου Σουλεϊμάν. Παρείχε κοινωνικές και εκπαιδευτικές υπηρεσίες και το αποτελούσαν δύο μεντρεσέδες (εκπαιδευτικά ιδρύματα - ιεροδιδασκαλεία), δύο μεστζίτ (χώρος προσευχής που τον χρησιμοποιούσαν και ως αίθουσα διδασκαλίας), ιμαρέτ (κουζίνα για σούπα), μεκτέμπ (σχολείο πρώτης βαθμίδας), γραφεία διεύθυνσης όπου κάποιες φορές έμεναν και οι καθηγητές.

Οι αρχικοί φιλανθρωπικοί και μορφωτικοί στόχοι του ιδρύματος ατόνησαν με τον καιρό και από το 1858 άρχισαν να το θεωρούν έως και επιβλαβές για την πόλη - πολλοί μάλιστα το αποκαλούσαν τεμπελχανείο και ζητούσαν την κατάργησή του και την ίδρυση σχολείων στη Θάσο. Παρ’ όλα αυτά συνέχισε μέχρι το 1902 να λειτουργεί ως Ιεροδιδασκαλείο και μέχρι το 1923 ως φιλανθρωπικό ίδρυμα, που έδινε δωρεάν συσσίτια στους φτωχούς. Για διάφορους λόγους παρέμεινε αιγυπτιακή ιδιοκτησία.

Με την ανταλλαγή των πληθυσμών και μέχρι τις αρχές της δεκαετίας του ‘70 στα κτίρια του Ιμαρέτ κατοίκησαν οικογένειες προσφύγων ή άποροι και κάποιοι χώροι χρησιμοποιήθηκαν ως αποθήκες για τα μαγαζιά που υπήρχαν γύρω - μια χρήση που συνεχίστηκε για καιρό.

Στη διάρκεια της δικτατορίας, το 1967, έγινε διοικητική αποβολή τους και τα κτίρια ερήμωσαν: το Ιμαρέτ πέρασε σε περίοδο παρακμής. Στο πρόσφατο παρελθόν ένα τμήμα του έγινε καφετέρια και ταβέρνα (!), ενώ η τρίγωνη αυλή εξακολούθησε να έχει χρήση αποθήκης.

Αρχιτεκτονική του Ιμαρέτ

Η αναστήλωση του μνημείου, που έχει κηρυχθεί διατηρητέο, κράτησε 22 μήνες. Το συγκρότημα του Ιμαρέτ χαρακτηρίζεται από τη λιτή του διακόσμηση και τα γεωμετρικά σχήματα. Εχει έντονα χαρακτηριστικά της τουρκο-μπαρόκ περιόδου, πολλές καμπύλες επιφάνειες, τους χαρακτηριστικούς μολύβδινους τρούλους και καμινάδες σε διάφορα ύψη - καθώς όλα τα κελιά του είχαν τζάκι. Υπέροχες είναι οι τρεις εσωτερικές του αυλές και κυρίως η μεγάλη τετράγωνη με την κινστέρνα που σήμερα αποκαλείται «κήπος του νερού».

Η δυτική του πλευρά, πάνω από τα απότομα βράχια, είναι ορατή κυρίως από το λιμάνι, από την αφετηρία των λεωφορείων: εκεί υπάρχουν κομμάτια του τείχους της παλιάς πόλης «ενσωματωμένα» στο Ιμαρέτ. Οι Μισιριάν έχουν δημιουργήσει και μια ΜΚΟ, το «Ινστιτούτο Μοχάμεντ Αλι», που ήδη διοργανώνει στο «κονάκι» του εκδηλώσεις και εκθέσεις με σκοπό την αλληλοκατανόηση πολιτισμών και την προβολή της Ελλάδας στη Μ. Ανατολή και της Αιγύπτου στην Ευρώπη.

Η πόλη εκτός των τειχών

Μετά το 1850 με την ανάπτυξη και του εμπορίου καπνού, η Καβάλα επεκτάθηκε εκτός των τειχών της χερσονήσου, στην περιοχή του Αϊ-Γιάννη, όπου κτίστηκαν τα μέγαρα των Ελλήνων και ξένων εμπόρων, και κοντά στο λιμάνι. Η Παναγία άρχισε να εγκαταλείπεται από τους κατοίκους της μαζικά μέσα στη δεκαετία του 1970, καθώς το διαμέρισμα σε πολυκατοικία έγινε συνώνυμο της βελτίωσης της ποιότητας ζωής - κι έτσι το καινούργιο τμήμα της πόλης γέμισε ακαλαίσθητα μεγάλα κτίρια και το μπετόν κυριάρχησε.

Στα παγκάκια της πλατείας Ελευθερίας -άλλοτε πλατείας Φουάτ- οι ηλικιωμένοι κάνουν ολοήμερη... κατάληψη: αυτοί ίσως θυμούνται πως η πλατεία, που σήμερα γεμίζει καθημερινά από κόσμο και περιβάλλεται από καταστήματα, φτιάχτηκε το 1928 αφού κατεδαφίστηκε το μεγάλο καραβανσεράι και τα μικρότερα χάνια κοντά του. Πλήθος κόσμου περπατάει στην Κωστή Παλαμά, αλλά και στην εμπορική οδό Ομονοίας. Βουίζει και στον πεζόδρομο της Μεγάλου Αλεξάνδρου, με τα πολυάριθμα μαγαζιά, τα καφέ-μπαρ και τη μεγάλη καπναποθήκη που μετατράπηκε σε εμπορικό κέντρο.

Συνεχίζοντας φτάνει κανείς στην πλατεία του Καπνεργάτη, όπου δεσπόζει η Δημοτική Καπναποθήκη κτισμένη γύρω στο 1900 από Βενετούς αρχιτέκτονες. Συνδυάζει οθωμανικό νεοκλασικισμό και μπαρόκ, με πλήθος γλυπτών στοιχείων και ανάγλυφων από σοβά, στέμματα, ρόδακες, κ.ά. Kοντά στην πλατεία Ελευθερίας υπάρχει η παλιά γειτονιά του Αγίου Νικολάου με μικρομάγαζα. Εκεί θα δείτε και την εκκλησία του Αγίου Νικολάου, που ήταν παλιό τζαμί. Εξωτερικά υπάρχει ψηφιδωτή παράσταση. Πίσω της είναι ένα μνημείο και υπολείμματα από βάση κίονα: σύμφωνα με την παράδοση επάνω του υπάρχει αποτύπωμα από το πρώτο πάτημα του Παύλου στη Μακεδονία. Η μεγάλη εκκλησία του Αγίου Παύλου κτίστηκε στις αρχές του 20ού αιώνα.

ΚΑΜΑΡΕΣ















ΟΙ ΚΑΜΑΡΕΣ είναι το πιο αναγνωρίσιμο σημείο της Καβάλας κηρυγμένο ως διατηρητέο μνημείο. Μόνιμα πολιορκημένες από αυτοκίνητα, αποτελούν τμήμα ενός μεγάλου συστήματος ύδρευσης του βράχου της Παναγίας, όπου ήταν περιορισμένη για πολλούς αιώνες η πόλη. Είχε μήκος 6.400 μέτρων και ανοιχτή ροή - κάτι που δείχνει ότι λειτουργία του δεν βασιζόταν σε αρχές συγκοινωνούντων δοχείων, αλλά στις πολύ καλά μελετημένες κλίσεις. Τη σημερινή μορφή πήρε την εποχή του Σουλτάνου Σουλεϊμάν του Μεγαλοπρεπούς (1520-1530), που είχε φιλόδοξα σχέδια για την ανοικοδόμηση της πόλης. Δεν είναι συνηθισμένη οθωμανική κατασκευή.

Από μελέτες της τοιχοποιίας των κατώτερων τμημάτων οι ειδικοί θεωρούν ότι είναι παλαιότερο. Ενδεχομένως πρόκειται για το ρωμαϊκό υδραγωγείο της αρχαίας Νεάπολης, που εξακολούθησε να χρησιμοποιείται συντηρούμενο από τους βυζαντινούς. Από τους Οθωμανούς δεν ανοικοδομήθηκε, αλλά αναστηλώθηκε. Οι Καμάρες, μήκους 270 μ. και μέγιστου ύψους 26 μ., κτισμένες με ντόπιους γρανιτόλιθους και πλίνθους, πατούν σε 18 «ποδαρικά», που γεφυρώνονται από ισάριθμα τόξα. Επάνω στις Καμάρες θα δείτε σήμερα «κολλημένα» κάποια προσφυγικά σπιτάκια, τα οποία μάλιστα έχουν αναστηλωθεί και βαφτεί. Κοντά τους υπάρχει μεντρεσές και απέναντι μερικά από τα παλιά μαγαζάκια του 20ού αιώνα με χαρακτηριστικές ξυλοκατασκευές. Το υδραγωγείο ήταν σε χρήση μέχρι τον 20ό αιώνα.

            Άλλα σημεία που αξίζει να επισκευθείτε

ΤΑ ΜΟΥΣΕΙΑ

ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΟ
Θεωρείται από τα πιο σημαντικά στη χώρα μας. Εχει ευρήματα προϊστορικά, ανασκαφών της Νεάπολης και της Αμφίπολης. Ιδρύθηκε στη δεκαετία του 1960 από τους καθηγητές του ΑΠΘ Δ. Φατούρο και Γ. Τριανταφυλλίδη. (Ερ. Σταυρού 17, τηλ. 2510 222335, ανοιχτό καθημερινά 08:30-15:30 εκτός Δευτέρας).

ΚΑΠΝΟΥ
Οργανώθηκε με πολύ μεράκι και γνώση από τον κ. Γιάννη Βυζίκα. Εκείνος έχει συντονίσει τη συγκέντρωση μοναδικής ποιότητας και ποσότητας υλικού σχετικού με την πρόσφατη ιστορία του καπνού, των καπνεργατών και του κινήματός τους στην Καβάλα. Υπάρχουν επτά θεματικές ενότητες -Καλλιέρ­γεια, Επεξεργα­σία, Επεξεργα­σία Τόγκας, Εκθε­σια­κά δείγματα, Καπνέ­μποροι - Καπνεμπόριο, Καπνεργάτες - Συνδικαλισμός και Τσιγαρο­βιομηχανία- και το αρχείο είναι τεράστιο (Κ. Παλαιολόγου 4, τηλ. 2510 223344, www.tobacco­museum.gr).

Τα τείχη γύρω από την Παναγία
Ανακατα­σκευάστηκαν και αυτά από τους Οθωμανούς στις αρχές του 16ου αιώνα. Ακολουθούσαν το σχήμα της χερσονήσου και περιέκλειαν την πόλη. Τότε κτίστηκε και ο εξωτερικός περίβολος των τειχών -που σήμερα έχουν καταστραφεί σχεδόν ολότελα- και η πόλη επεκτάθηκε έξω από την οχυρή χερσόνησο και περιέλαβε ένα τραπεζοειδές κομμάτι γης δίπλα στη θάλασσα και το λιμάνι. Παρά τη συντήρησή τους επί αιώνες και τις επισκευές, σταδιακά η σημασία τους υποβαθμίστηκε και στις τελευταίες δεκαετίες της τουρκοκρατίας εγκαταλείφθηκαν.

  6 σημαντικά κτίρια

Μέγαρο Τόκου (1879). Kατοικία του καπνοκόπτη Δημ. Τόκου, όπου στεγάστηκε το προξενείο της Ιταλίας μεταξύ 1879-80. Eχει τα μορφολογικά πρότυπα του οθωμανικού νεοκλασικισμού και μπαρόκ, αλλά διατηρεί και στοιχεία της τοπικής παράδοσης.

Δημαρχείο (1890), κατοικία του Ούγγρου καπνέμπορα Pierre Herzog. Μέχρι το 1921 φιλοξένησε λαμπρές κοσμικές εκδηλώσεις και το 1937 αγοράστηκε από τον Δήμο Καβάλας για να στεγάσει το Δημαρχείο.

Μέγαρο Wix (1898-1900), κατοικία μέχρι το 1925 του Γερμανού, εβραϊκής καταγωγής, βαρόνου Adolf Wix von Zsolna. Είναι νεογοτθικό με ίχνη στοιχείων νεομπαρόκ.

Παλιό Παρθεναγωγείο (1891-1894). Με λιτά νεοκλασικά χαρακτηριστικά στεγάζει σήμερα το 10ο Δημοτικό Σχολείο.

Μεγάλη Λέσχη (1910), που κτίστηκε ως Λέσχη της Ελληνικής Κοινότητας Καβάλας από τη Φιλόπτωχο Αδελφότητα.

Καθολική Αποστολή (1888-92), το κτίριο της Μο­νής Λαζαρι­στών, που αργότερα στέγασε το γαλλικό προξενείο και σχολείο εκμάθησης της γαλλικής γλώσσας.

                                             Εικόνες από καβάλα

                                              Βίντεο από τη καβάλα 

πηγη