Μιά πόλη ξεχωριστή για την ομορφιά και την ιστορία της !!!!
Τα Ιωάννινα γνωστά και ως Γιάννενα ή Γιάννινα είναι η πρωτεύουσα και μεγαλύτερη πόλη του νομού Ιωαννίνων και της Ηπείρουμε 111.740 κατοίκους (2011). Η επίσημη ονομασία του ΟΤΑ είναι Δήμος Ιωαννιτών και συμπεριλαμβάνει τα γειτονικά χωριά. Ο κάτοικος ονομάζεται Ιωαννίτης, Ιωαννίτισσα, ή κοινώς Γιαννιώτης και Γιαννιώτισσα. Τα Ιωάννινα βρίσκονται στο βορειοδυτικό κομμάτι της ηπειρωτικής Ελλάδας, στο κέντρο του ομώνυμου λεκανοπεδίου. Είναι μία από τις μεγαλύτερες πόλεις της Ελλάδας με πλούσια πολιτιστική παράδοση και σύγχρονες αναπτυξιακές επιχειρήσεις. Η διάνοιξη της Εγνατίας οδού συνδέει οδικά τη δυτική με τη βόρεια και ανατολική Ελλάδα. Στην πόλη υπάρχουν δύο νοσοκομεία (Το Γενικό Κρατικό "Χατζηκώστα" και το "Πανεπιστημιακό Περιφερειακό Δουρούτη"). Στα Ιωάννινα εδρεύει το πανεπιστήμιο Ιωαννίνων, με 17 τμήματα και περίπου 20.000 φοιτητές. Επίσης στα Ιωάννινα φιλοξενούνται και τμήματα του Τ.Ε.Ι. Ηπείρου, με έδρα την Άρτα. Μεταξύ των πολυποίκιλων γεωγραφικών χαρακτηριστικών της περιοχής, ξεχωριστή θέση κατέχει η λίμνη Παμβώτιδα, που παράκειται της πόλης. Άξιο αναφοράς είναι και το νησάκι της λίμνης (νήσος Ιωαννίνων), στο οποίο βρίσκεται μικρός οικισμός και διάφορα μνημεία και αξιοθέατα, όπως η τελευταία κατοικία του Αλή Πασά. Υπάρχουν επίσης έξι μοναστήρια,[2] το παλιότερο του Αγίου Νικολάου (Ντίλιου) ή Στρατηγοπούλου του 11ου αιώνα, του Αγίου Νικολάου (Σπανού) ή Φιλανθρωπινών από το 1292 μ.Χ., του Αγίου Ιωάννη του Προδρόμου (1506 μ.Χ.), της Ελεούσης (1570 μ.Χ.), του Αγίου Παντελεήμονος (17ου αιώνα) και της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος (1851 μ.Χ.). Στο μοναστήρι του Αγίου Νικολάου (Σπανού) ή Φιλανθρωπινών δίδαξαν κατά τα χρόνια της Τουρκοκρατίας ο λόγιος Αλέξιος Σπανός, οι μοναχοί Πρόκλος και Κομνηνός και οι αδελφοί Αψαράδες, Θεοφάνης και Νεκτάριος. Τρία χιλιόμετρα από την πόλη των Ιωαννίνων βρίσκεται το σπήλαιο Περάματος Ιωαννίνων, μήκους περίπου 830 μέτρων και εκτάσεως περίπου 14400 τ.μ.[2] Το σπήλαιο ανακαλύφθηκε από κατοίκους της πόλεως που προσπάθησαν να βρουν καταφύγιο από τους βομβαρδισμούς των ιταλικών αεροπλάνων το 1940.
Αρχαιότητα και πρώτοι χριστιανικοί χρόνοι
Οι πρώτες ενδείξεις ανθρώπινης δραστηριότητας στην περιοχή των Ιωαννίνων εντοπίζονται από την Παλαιολιθική Εποχή (πριν 38.000 χρόνια). Αυτό έχει αποδειχθεί από τα λίθινα εργαλεία που βρέθηκαν στο σπήλαιο της Καστρίτσας. Η πόλη ιδρύθηκε τον 6ο αιώνα από το Βυζαντινό Αυτοκράτορα Ιουστινιανό. Η ονομασία της πιθανότατα προέρχεται από τη Μονή του Αγίου Ιωάννη του Προδρόμου που βρισκόταν στο χώρο του κάστρου και ιδρύθηκε πιθανώς περί το 510 μ. Χ. ή επειδή ήταν υπό την προστασία του Αγίου Ιωάννη του Πρόδρομου. Η πόλη αναφέρεται για πρώτη φορά το 527 μ.χ. από τον ιστορικό Προκόπιο με την ονομασία Ευροία.
Μεσοβυζαντινοί και Υστεροβυζαντινοί χρόνοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ακολούθησε το διάστημα των σλαβικών επιδρομών στην ευρύτερη περιοχή κατά το τέλος του 6ου και στις αρχές του 7ου αι. μ.χ.. Στο διάστημα αυτό δεν διασώζονται στοιχεία για την τύχη της πόλης, αν και θεωρείται πιθανή η κατάληψή της από τους επιδρομείς για ορισμένες δεκαετίες. Το 879 η πόλη αναφέρεται για πρώτη φορά με το σημερινό της όνομα και ήταν έδρα Επισκόπου. Η πόλη καταλήφθηκε επί τσάρου Σαμουήλ προσωρινά από τους Βουλγάρους. Το 1082 η πόλη καταλήφθηκε από τους Νορμανδούς, υπό τον Βοημούνδο του Τάραντα, που επιδιόρθωσε τα τείχη της πόλης για να απωθήσει αντεπίθεση του αυτοκράτορα Αλέξιου Κομνηνού. Η πόλη απελευθερώθηκε από τον Αλέξιο Κομνηνό το 1108. Το 13ο αι. με την εγκαθίδρυση τουΔεσποτάτου της Ηπείρου τα Ιωάννινα ήταν το δεύτερο σημαντικότερο αστικό κέντρο της Ηπείρου, μετά την Άρτα. Ο ιδρυτής του Δεσποτάτου Μιχαήλ Α’ Κομνηνός Δούκας συνέβαλε στην εγκατάσταση στην πόλη επιφανών οικογενειών από την Κωνσταντινούπολη που είχαν φύγει λόγω της Άλωσης του 1204 από τους Σταυροφόρους. Από το 1337-1340 ο Ανδρόνικος ΙΙΙ Παλαιολόγος με τη βοήθεια του Ιωάννη Καντακουζηνού καταλύουν το Δεσποτάτο της Ηπείρου και τα Ιωάννινα περιέρχονται υπό βυζαντινό έλεγχο. Το 1367 τα Ιωάννινα έρχονται κάτω από σλαβικό έλεγχο του Θωμά Πρελούμπου που οι Γιαννιώτες έφεραν σαν προστάτη, αλλά αποδείχθηκε τύραννος. Μέχρι την κατάκτηση από τους Τούρκους το 1430, παρόλο που η πόλη περιήλθε υπό σερβικό και ιταλικό (οικογένεια Τόκκων) έλεγχο, γνώρισε σημαντική οικονομική και πνευματική άνθιση.
Τουρκοκρατία
Το 1430 οι Οθωμανοί, υπό τον Σινάν Πασά με την είσοδό τους στην πόλη δεσμεύτηκαν με έγγραφη συμφωνία (ορισμός) να γίνουν σεβαστά πολλά προνόμια των κατοίκων, κυρίως περιουσιακά και εκκλησιαστικά. Το 1611 ο Διονύσιος ο Φιλόσοφος (ή Σκυλόσοφος), πρώην Επίσκοπος Λάρισας ηγήθηκε εκτεταμένης εξέγερσης στην περιοχή. Η εξέγερση όμως καταπνίγηκε από το διοικητή της πόλης Ασλάν Πασά, που ήταν γενίτσαρος ελληνικής καταγωγής. Απόρροια του ξεσηκωμού αυτού ήταν και η κατάργηση των προνομίων. Ο ναός του Αγίου Ιωάννη του Προδρόμου καταστράφηκε και οι μοναχοί θανατώθηκαν. Στη θέση του ανεγέρθηκε το 1618 τζαμί (Ασλάν Τζαμί, σήμερα μουσείο, επί του κάστρου) αφιερωμένο στον Ασλάν Πασά που κατέπνιξε το κίνημα του Διονύσιου. Από την εποχή εκείνη εγκαταστάθηκαν οικογένειες Τούρκων και Εβραίων στο κάστρο της πόλης. Οι εκδιωχθέντες Έλληνες ίδρυσαν νέους οικισμούς για πρώτη φορά έξω από το κάστρo: της Καλούτσιανης, της Σιαράβας, της Καραβατιάς, τα Δυο Αδέλφια, τα Λακώματα κ.α.[2]
Παρόλη την αναταραχή, η πόλη επανέκαμψε, οι Γιαννιώτες συνέχισαν τις εμπορικές και χειροτεχνικές τους δραστηριότητες. Οι εμπορικές σχέσεις με σημαντικά κέντρα της Ευρώπης (Βενετία και Λιβόρνο) ήταν έντονες, όπου έμποροι από τα Ιωάννινα ίδρυαν εμπορικούς και τραπεζικούς οίκους. Ταυτόχρονα, διατηρούσαν την επαφή τους με την πατρίδα και χρηματοδοτούσαν την κατασκευή εκπαιδευτικών ιδρυμάτων. Αυτοί οι έμποροι υπήρξαν και οι πιο σημαντικοί εθνικοί ευεργέτες.
Αξιοθέατα και Μουσεία στα Ιωάννινα
Τα Ιωάννινα έχουν πλούτο αξιοθέατων και Μουσείων, με την επισήμανση, ότι λόγω της κυκλοφοριακής δυσχέρειας της πόλης και της χωροταξικής πολυδιάσπασης των αξιοθέατων, ο επισκέπτης δυσκολεύεται αρκετά να τα επισκεφθεί όλα. Τα πλέον αξιοσημείωτα αξιοθέατα είναι τα εξής[6]:
(1) Αρχαιολογικό μουσείο Ιωαννίνων, Πλατεία Λιθαρίτσια. Περιλαμβάνει αρχαιολογικά ευρήματα και των 4 νομών της Ηπείρου. Ανακαινίσθηκε τα έτη 2008-2010 και έχει πλέον ποιοτική εργονομική διάταξη εκθεμάτων. Με την ίδρυση των νέων αρχαιολογικών Μουσείων Άρτας, Νικόπολης (Πρέβεζα) και Ηγουμενίτσας, τίθεται πλέον στο τραπέζι το ερώτημα της επιστροφής όλων των εκθεμάτων των άλλων Νομών, πλην αυτών του Νομού Ιωαννίνων
(2) Κάστρο Ιτς Καλέ : Περιέχει το Φετιχέ Τζαμί, τον Τάφο του Αλή Πασά και το Βυζαντινό Μουσείο, όπως και την αίθουσα έκθεσης Αργυροχρυσοχοΐας. Το Φετιχέ Τζαμί το έτος 2012 δεν είναι επισκέψιμο. Το όνομά του σημαίνει Τζαμί της Κατάκτησης και χτίστηκε το 1430 πάνω στα ερείπια ενός βυζαντινού ναού. Αρχικά ήταν ξύλινο, μετά όμως το 1611 ξαναχτίστηκε πέτρινο. Την τελική μορφή την πήρε από τον Αλή Πασά το 1795.
(3) To Bυζαντινό Μουσείο: Στεγάζεται σε κτίριο που ανοικοδομήθηκε στα ερείπια του σεραγιού του Αλή -Πασά, το οποίο καταστράφηκε ολοκληρωτικά το 1870 από πυρκαγιά. Το Μουσείο εγκαινιάστηκε το 1995 με σκοπό να διαφυλάξει τα ευρήματα της ευρύτερης περιοχής της Ηπείρου, που χρονολογικά καλύπτουν την παλαιοχριστιανική, βυζαντινή και μεταβυζαντινή περίοδο. Επίσης το Μουσείο, εκτός από την έκθεση των συλλογών του, αποτελεί και πολιτιστικό κέντρο, αφού φιλοξενεί μουσικές και θεατρικές εκδηλώσεις, περιοδικές εκθέσεις κλπ. Στις συλλογές του περιλαμβάνονται παλαιοχριστιανικά και βυζαντινά γλυπτά, ευρήματα από την Άρτα, κεραμικά, βιβλία, Χριστιανικές εικόνες και αξιόλογη συλλογή αργυροχοΐας. Την καλοκαιρινή περίοδο λειτουργεί κάθε Δευτέρα τις ώρες 12.00-19.00 και τις υπόλοιπες ημέρες 08.30-19.00. Το Μουσείο είναι προσβάσιμο σε ΑμεΑ.
(4) Τέμενος Ασλάν Πασά (έτος 1618). Σήμερα στεγάζει το τριπλό Δημοτικό Μουσείο. Ελληνικό Τμήμα, Εβραϊκό Τμήμα και Μουσουλμανικό τμήμα. Το Δημοτικό Μουσείο στεγάζεται στο Ασλάν Τζαμί, που βρίσκεται στην Ακρόπολη των Ιωαννίνων εντός του Κάστρου, που χτίστηκε το 1618 από τον Ασλάν πασά. Στο Μουσείο εκτίθενται τοπικές ενδυμασίες, υφαντά, ξυλόγλυπτα, είδη αργυροχοΐας και άλλα, ενώ το έκθεμα που ξεχωρίζει είναι το Δαμασκηνό σπαθί του Γεωργίου Καραϊσκάκη. Επίσης στον περίβολο του μουσείου σώζονται τάφοι επιφανών Τούρκων, καθώς επίσης και ο τάφος του Ασλάν πασά. Ακόμη έξω από το Μουσείο βρίσκονται κανόνια και μπάλες της εποχής εκείνης. Ώρες λειτουργίας: Χειμερινή περίοδος: Καθημερινές 08.00 - 15.00 Σάββατο - Κυριακή 09.00 - 15.00 Θερινή περίοδος: Ανοιχτό κάθε μέρα από 08.00 - 20.00
(5) Το Μουσείο Φωτίου Ραπακούση: Βρίσκεται στο κτιριακό συγκρότημα του Τεμένους Ασλάν Πασά, στη βορειοδυτική ακρόπολη του κάστρου των Ιωαννίνων. Ο Δήμος Ιωαννιτών, με αμοιβαία σχέση παραχώρησης μεταξύ αυτού και του συλλέκτη, φιλοξενεί τη συλλογή στους χώρους του, από το 2000. Το ενέταξε έτσι στο πολιτιστικό δυναμικό του και λειτουργεί σήμερα παράλληλα με το Δημοτικό Λαογραφικό & Εθνογραφικό Μουσείο, το οποίο στεγάζεται μέσα στο Ασλάν Τζαμί. Ολόκληρη η συλλογή περιλαμβάνει 6.000 αντικείμενα, που κατατάσσονται σε τέσσερις κατηγορίες: Όπλα με τα εξαρτήματά τους, κοσμήματα του 18ου και του 19ου αιώνα, Διάφορα, Κεραμικά (ισλαμικής τέχνης, αγγειοπλαστικής τέχνης του ελληνικού χώρου, Τσανάκ Καλέ) Ώρες λειτουργίας: 9.00 με 16.00
.jpg&container=blogger&gadget=a&rewriteMime=image%2F*)
(6) Οθωμανική Βιβλιοθήκη Πρόκειται για εγκαταλελειμμένο κτίριο μη επισκέψιμο. Μόνο εξωτερική φωτογράφιση.
(7) Οικία Χουσείν Ματέι ή οικία Δεσπότη. Ομοίως μη επισκέψιμο, ερείπιο.
(8) Οθωμανικό Τέμενος Βελή Πασά
(9) Μουσείο Προεπαναστατικής Περιόδου
(10) Ιστορικό Κέντρο των Ιωαννίνων
(11) Στοά Λούλη: Στο εμπορικό αυτό κέντρο συνυπήρχαν, για πολλά χρόνια, οι τρεις θρησκευτικές εθνότητες της πόλης, Χριστιανοί, Εβραίοι και Μουσουλμάνοι. Αρχικά η Στοά λειτουργούσε ως χάνι και στη συνέχεια μετατράπηκε σε εμπορικό κέντρο.
(12) Η Δημοτική Πινακοθήκη των Ιωαννίνων στεγάζεται από το 2000 στο νεοκλασικό κτίριο Πυρσινέλα, το οποίο κτίστηκε το 1890. Ο Βασίλειος Πυρσινέλλας, ο οποίος διετέλεσε δήμαρχος Ιωαννίνων, διέθεσε ολόκληρη την κινητή και ακίνητη περιουσία του το 1958 στο δήμο Ιωαννιτών. Το 1960 δημιουργήθηκε η πρώτη Δημοτική Περιφερειακή Πινακοθήκη στην Ελλάδα, που κατ' αρχάς λειτούργησε στο κτίριο Μελά μέχρι τη μεταστέγασή του στη σημερινή της στέγη. Τα έργα της συλλογής της Πινακοθήκης ανήκουν στους μεγαλύτερους Νεοέλληνες, ζωγράφους και γλύπτες, τα οποία συγκεντρώθηκαν με αγορές και δωρεές από διάφορους συλλέκτες και καλλιτέχνες. Περιλαμβάνονται 500 περίπου έργα, πίνακες, σχέδια, χαρακτικά, εικόνες και γλυπτά. Ώρες Λειτουργίας Δευτέρα ως Παρασκευή 9:00 – 13:00 &18:00 – 21:00. Σαββατοκύριακα 10:00 – 13:00 & 18:00 – 21:00. Είσοδος Ελεύθερη
ΟΚΙΑ ΑΛΛΗ ΠΑΣΣΑ
ΑΝΑΦΟΡΑ.... ΓΙΑ ΤΟΝ ΑΛΛΗ ΠΑΣΣΑ ΠΟΥ ΕΠΕΞΕ ΣΗΜΑΝΤΙΚΟ ΡΟΛΛΟ ΣΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ
ΤΗΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ
Ο Αλή Πασάς, στη λίμνη του Βουθρωτού, Απρίλιος 1819, λεπτομέρεια από λιθογραφία του Λουί Ντουπρέ,(Louis Dupré) 1825
Το 1788 εκμεταλλευόμενος την απουσία του πασά των Ιωαννίνων, Αλή Ζότ λογω εκστρατείας στον Δούναβη άρπαξε το πασαλίκι των Ιωαννίνων, πράξη την οποία τελικά ενέκρινε και η Υψηλή Πύλη, δίνοντας του μάλιστα δικαιοδοσία και στη Στερεά Ελλάδα.
Ως πασάς των Ιωαννίνων συμμετείχε στον Ρωσοτουρκικό πόλεμο του 1787 - 1792, η συμμετοχή του όμως διεκόπη διότι αναγκάστηκε να εκστρατεύει το 1790 και το 1792 κατά των επαναστατημένων Σουλιωτών χωρίς όμως αποτέλεσμα. Το 1796 κατέκτησε την Άρτα και το1798 υπέταξε τη Χειμάρρα (Χιμάρα) και κατέλαβε την Πρέβεζα μετά από σύντομη πολιορκία. Μετά την Πρέβεζα κατέλαβε την Βόνιτσα και το 1803 υπέταξε το Σούλι και εξόρισε τους κατοίκους του. Μάλιστα, για αυτό του το επίτευγμα διορίστηκε από την Υψηλή Πύλη ως διοικητής της Ρούμελης και ο γιος του, Βελής, διοικητής της Θεσσαλίας και του Μοριά ενώ προσωρινά η δικαιοδοσία του επεκτάθηκε μέχρι την Θράκη. Μεταγενέστερες του επιτυχίες ήταν η κατάληψη του Αργυροκάστρου το 1812 και η αγορά της Πάργας από τουςΆγγλους το 1819. Όντας ήδη σχετικά αυτόνομος από την κεντρική εξουσία, ο Αλή είδε το κράτος του να εκτείνεται στη μέγιστη του εξάπλωση από την Πελοπόννησο μέχρι την Μακεδονία.
ΒΙΝΤΕΟ
Τα Ιωάννινα γνωστά και ως Γιάννενα ή Γιάννινα είναι η πρωτεύουσα και μεγαλύτερη πόλη του νομού Ιωαννίνων και της Ηπείρουμε 111.740 κατοίκους (2011). Η επίσημη ονομασία του ΟΤΑ είναι Δήμος Ιωαννιτών και συμπεριλαμβάνει τα γειτονικά χωριά. Ο κάτοικος ονομάζεται Ιωαννίτης, Ιωαννίτισσα, ή κοινώς Γιαννιώτης και Γιαννιώτισσα. Τα Ιωάννινα βρίσκονται στο βορειοδυτικό κομμάτι της ηπειρωτικής Ελλάδας, στο κέντρο του ομώνυμου λεκανοπεδίου. Είναι μία από τις μεγαλύτερες πόλεις της Ελλάδας με πλούσια πολιτιστική παράδοση και σύγχρονες αναπτυξιακές επιχειρήσεις. Η διάνοιξη της Εγνατίας οδού συνδέει οδικά τη δυτική με τη βόρεια και ανατολική Ελλάδα. Στην πόλη υπάρχουν δύο νοσοκομεία (Το Γενικό Κρατικό "Χατζηκώστα" και το "Πανεπιστημιακό Περιφερειακό Δουρούτη"). Στα Ιωάννινα εδρεύει το πανεπιστήμιο Ιωαννίνων, με 17 τμήματα και περίπου 20.000 φοιτητές. Επίσης στα Ιωάννινα φιλοξενούνται και τμήματα του Τ.Ε.Ι. Ηπείρου, με έδρα την Άρτα. Μεταξύ των πολυποίκιλων γεωγραφικών χαρακτηριστικών της περιοχής, ξεχωριστή θέση κατέχει η λίμνη Παμβώτιδα, που παράκειται της πόλης. Άξιο αναφοράς είναι και το νησάκι της λίμνης (νήσος Ιωαννίνων), στο οποίο βρίσκεται μικρός οικισμός και διάφορα μνημεία και αξιοθέατα, όπως η τελευταία κατοικία του Αλή Πασά. Υπάρχουν επίσης έξι μοναστήρια,[2] το παλιότερο του Αγίου Νικολάου (Ντίλιου) ή Στρατηγοπούλου του 11ου αιώνα, του Αγίου Νικολάου (Σπανού) ή Φιλανθρωπινών από το 1292 μ.Χ., του Αγίου Ιωάννη του Προδρόμου (1506 μ.Χ.), της Ελεούσης (1570 μ.Χ.), του Αγίου Παντελεήμονος (17ου αιώνα) και της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος (1851 μ.Χ.). Στο μοναστήρι του Αγίου Νικολάου (Σπανού) ή Φιλανθρωπινών δίδαξαν κατά τα χρόνια της Τουρκοκρατίας ο λόγιος Αλέξιος Σπανός, οι μοναχοί Πρόκλος και Κομνηνός και οι αδελφοί Αψαράδες, Θεοφάνης και Νεκτάριος. Τρία χιλιόμετρα από την πόλη των Ιωαννίνων βρίσκεται το σπήλαιο Περάματος Ιωαννίνων, μήκους περίπου 830 μέτρων και εκτάσεως περίπου 14400 τ.μ.[2] Το σπήλαιο ανακαλύφθηκε από κατοίκους της πόλεως που προσπάθησαν να βρουν καταφύγιο από τους βομβαρδισμούς των ιταλικών αεροπλάνων το 1940.
Αρχαιότητα και πρώτοι χριστιανικοί χρόνοι
Οι πρώτες ενδείξεις ανθρώπινης δραστηριότητας στην περιοχή των Ιωαννίνων εντοπίζονται από την Παλαιολιθική Εποχή (πριν 38.000 χρόνια). Αυτό έχει αποδειχθεί από τα λίθινα εργαλεία που βρέθηκαν στο σπήλαιο της Καστρίτσας. Η πόλη ιδρύθηκε τον 6ο αιώνα από το Βυζαντινό Αυτοκράτορα Ιουστινιανό. Η ονομασία της πιθανότατα προέρχεται από τη Μονή του Αγίου Ιωάννη του Προδρόμου που βρισκόταν στο χώρο του κάστρου και ιδρύθηκε πιθανώς περί το 510 μ. Χ. ή επειδή ήταν υπό την προστασία του Αγίου Ιωάννη του Πρόδρομου. Η πόλη αναφέρεται για πρώτη φορά το 527 μ.χ. από τον ιστορικό Προκόπιο με την ονομασία Ευροία.
Μεσοβυζαντινοί και Υστεροβυζαντινοί χρόνοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ακολούθησε το διάστημα των σλαβικών επιδρομών στην ευρύτερη περιοχή κατά το τέλος του 6ου και στις αρχές του 7ου αι. μ.χ.. Στο διάστημα αυτό δεν διασώζονται στοιχεία για την τύχη της πόλης, αν και θεωρείται πιθανή η κατάληψή της από τους επιδρομείς για ορισμένες δεκαετίες. Το 879 η πόλη αναφέρεται για πρώτη φορά με το σημερινό της όνομα και ήταν έδρα Επισκόπου. Η πόλη καταλήφθηκε επί τσάρου Σαμουήλ προσωρινά από τους Βουλγάρους. Το 1082 η πόλη καταλήφθηκε από τους Νορμανδούς, υπό τον Βοημούνδο του Τάραντα, που επιδιόρθωσε τα τείχη της πόλης για να απωθήσει αντεπίθεση του αυτοκράτορα Αλέξιου Κομνηνού. Η πόλη απελευθερώθηκε από τον Αλέξιο Κομνηνό το 1108. Το 13ο αι. με την εγκαθίδρυση τουΔεσποτάτου της Ηπείρου τα Ιωάννινα ήταν το δεύτερο σημαντικότερο αστικό κέντρο της Ηπείρου, μετά την Άρτα. Ο ιδρυτής του Δεσποτάτου Μιχαήλ Α’ Κομνηνός Δούκας συνέβαλε στην εγκατάσταση στην πόλη επιφανών οικογενειών από την Κωνσταντινούπολη που είχαν φύγει λόγω της Άλωσης του 1204 από τους Σταυροφόρους. Από το 1337-1340 ο Ανδρόνικος ΙΙΙ Παλαιολόγος με τη βοήθεια του Ιωάννη Καντακουζηνού καταλύουν το Δεσποτάτο της Ηπείρου και τα Ιωάννινα περιέρχονται υπό βυζαντινό έλεγχο. Το 1367 τα Ιωάννινα έρχονται κάτω από σλαβικό έλεγχο του Θωμά Πρελούμπου που οι Γιαννιώτες έφεραν σαν προστάτη, αλλά αποδείχθηκε τύραννος. Μέχρι την κατάκτηση από τους Τούρκους το 1430, παρόλο που η πόλη περιήλθε υπό σερβικό και ιταλικό (οικογένεια Τόκκων) έλεγχο, γνώρισε σημαντική οικονομική και πνευματική άνθιση.
Τουρκοκρατία
Το 1430 οι Οθωμανοί, υπό τον Σινάν Πασά με την είσοδό τους στην πόλη δεσμεύτηκαν με έγγραφη συμφωνία (ορισμός) να γίνουν σεβαστά πολλά προνόμια των κατοίκων, κυρίως περιουσιακά και εκκλησιαστικά. Το 1611 ο Διονύσιος ο Φιλόσοφος (ή Σκυλόσοφος), πρώην Επίσκοπος Λάρισας ηγήθηκε εκτεταμένης εξέγερσης στην περιοχή. Η εξέγερση όμως καταπνίγηκε από το διοικητή της πόλης Ασλάν Πασά, που ήταν γενίτσαρος ελληνικής καταγωγής. Απόρροια του ξεσηκωμού αυτού ήταν και η κατάργηση των προνομίων. Ο ναός του Αγίου Ιωάννη του Προδρόμου καταστράφηκε και οι μοναχοί θανατώθηκαν. Στη θέση του ανεγέρθηκε το 1618 τζαμί (Ασλάν Τζαμί, σήμερα μουσείο, επί του κάστρου) αφιερωμένο στον Ασλάν Πασά που κατέπνιξε το κίνημα του Διονύσιου. Από την εποχή εκείνη εγκαταστάθηκαν οικογένειες Τούρκων και Εβραίων στο κάστρο της πόλης. Οι εκδιωχθέντες Έλληνες ίδρυσαν νέους οικισμούς για πρώτη φορά έξω από το κάστρo: της Καλούτσιανης, της Σιαράβας, της Καραβατιάς, τα Δυο Αδέλφια, τα Λακώματα κ.α.[2]
Παρόλη την αναταραχή, η πόλη επανέκαμψε, οι Γιαννιώτες συνέχισαν τις εμπορικές και χειροτεχνικές τους δραστηριότητες. Οι εμπορικές σχέσεις με σημαντικά κέντρα της Ευρώπης (Βενετία και Λιβόρνο) ήταν έντονες, όπου έμποροι από τα Ιωάννινα ίδρυαν εμπορικούς και τραπεζικούς οίκους. Ταυτόχρονα, διατηρούσαν την επαφή τους με την πατρίδα και χρηματοδοτούσαν την κατασκευή εκπαιδευτικών ιδρυμάτων. Αυτοί οι έμποροι υπήρξαν και οι πιο σημαντικοί εθνικοί ευεργέτες.
Αξιοθέατα και Μουσεία στα Ιωάννινα
Τα Ιωάννινα έχουν πλούτο αξιοθέατων και Μουσείων, με την επισήμανση, ότι λόγω της κυκλοφοριακής δυσχέρειας της πόλης και της χωροταξικής πολυδιάσπασης των αξιοθέατων, ο επισκέπτης δυσκολεύεται αρκετά να τα επισκεφθεί όλα. Τα πλέον αξιοσημείωτα αξιοθέατα είναι τα εξής[6]:
(1) Αρχαιολογικό μουσείο Ιωαννίνων, Πλατεία Λιθαρίτσια. Περιλαμβάνει αρχαιολογικά ευρήματα και των 4 νομών της Ηπείρου. Ανακαινίσθηκε τα έτη 2008-2010 και έχει πλέον ποιοτική εργονομική διάταξη εκθεμάτων. Με την ίδρυση των νέων αρχαιολογικών Μουσείων Άρτας, Νικόπολης (Πρέβεζα) και Ηγουμενίτσας, τίθεται πλέον στο τραπέζι το ερώτημα της επιστροφής όλων των εκθεμάτων των άλλων Νομών, πλην αυτών του Νομού Ιωαννίνων
(2) Κάστρο Ιτς Καλέ : Περιέχει το Φετιχέ Τζαμί, τον Τάφο του Αλή Πασά και το Βυζαντινό Μουσείο, όπως και την αίθουσα έκθεσης Αργυροχρυσοχοΐας. Το Φετιχέ Τζαμί το έτος 2012 δεν είναι επισκέψιμο. Το όνομά του σημαίνει Τζαμί της Κατάκτησης και χτίστηκε το 1430 πάνω στα ερείπια ενός βυζαντινού ναού. Αρχικά ήταν ξύλινο, μετά όμως το 1611 ξαναχτίστηκε πέτρινο. Την τελική μορφή την πήρε από τον Αλή Πασά το 1795.
(3) To Bυζαντινό Μουσείο: Στεγάζεται σε κτίριο που ανοικοδομήθηκε στα ερείπια του σεραγιού του Αλή -Πασά, το οποίο καταστράφηκε ολοκληρωτικά το 1870 από πυρκαγιά. Το Μουσείο εγκαινιάστηκε το 1995 με σκοπό να διαφυλάξει τα ευρήματα της ευρύτερης περιοχής της Ηπείρου, που χρονολογικά καλύπτουν την παλαιοχριστιανική, βυζαντινή και μεταβυζαντινή περίοδο. Επίσης το Μουσείο, εκτός από την έκθεση των συλλογών του, αποτελεί και πολιτιστικό κέντρο, αφού φιλοξενεί μουσικές και θεατρικές εκδηλώσεις, περιοδικές εκθέσεις κλπ. Στις συλλογές του περιλαμβάνονται παλαιοχριστιανικά και βυζαντινά γλυπτά, ευρήματα από την Άρτα, κεραμικά, βιβλία, Χριστιανικές εικόνες και αξιόλογη συλλογή αργυροχοΐας. Την καλοκαιρινή περίοδο λειτουργεί κάθε Δευτέρα τις ώρες 12.00-19.00 και τις υπόλοιπες ημέρες 08.30-19.00. Το Μουσείο είναι προσβάσιμο σε ΑμεΑ.
(4) Τέμενος Ασλάν Πασά (έτος 1618). Σήμερα στεγάζει το τριπλό Δημοτικό Μουσείο. Ελληνικό Τμήμα, Εβραϊκό Τμήμα και Μουσουλμανικό τμήμα. Το Δημοτικό Μουσείο στεγάζεται στο Ασλάν Τζαμί, που βρίσκεται στην Ακρόπολη των Ιωαννίνων εντός του Κάστρου, που χτίστηκε το 1618 από τον Ασλάν πασά. Στο Μουσείο εκτίθενται τοπικές ενδυμασίες, υφαντά, ξυλόγλυπτα, είδη αργυροχοΐας και άλλα, ενώ το έκθεμα που ξεχωρίζει είναι το Δαμασκηνό σπαθί του Γεωργίου Καραϊσκάκη. Επίσης στον περίβολο του μουσείου σώζονται τάφοι επιφανών Τούρκων, καθώς επίσης και ο τάφος του Ασλάν πασά. Ακόμη έξω από το Μουσείο βρίσκονται κανόνια και μπάλες της εποχής εκείνης. Ώρες λειτουργίας: Χειμερινή περίοδος: Καθημερινές 08.00 - 15.00 Σάββατο - Κυριακή 09.00 - 15.00 Θερινή περίοδος: Ανοιχτό κάθε μέρα από 08.00 - 20.00
(5) Το Μουσείο Φωτίου Ραπακούση: Βρίσκεται στο κτιριακό συγκρότημα του Τεμένους Ασλάν Πασά, στη βορειοδυτική ακρόπολη του κάστρου των Ιωαννίνων. Ο Δήμος Ιωαννιτών, με αμοιβαία σχέση παραχώρησης μεταξύ αυτού και του συλλέκτη, φιλοξενεί τη συλλογή στους χώρους του, από το 2000. Το ενέταξε έτσι στο πολιτιστικό δυναμικό του και λειτουργεί σήμερα παράλληλα με το Δημοτικό Λαογραφικό & Εθνογραφικό Μουσείο, το οποίο στεγάζεται μέσα στο Ασλάν Τζαμί. Ολόκληρη η συλλογή περιλαμβάνει 6.000 αντικείμενα, που κατατάσσονται σε τέσσερις κατηγορίες: Όπλα με τα εξαρτήματά τους, κοσμήματα του 18ου και του 19ου αιώνα, Διάφορα, Κεραμικά (ισλαμικής τέχνης, αγγειοπλαστικής τέχνης του ελληνικού χώρου, Τσανάκ Καλέ) Ώρες λειτουργίας: 9.00 με 16.00
.jpg)
(6) Οθωμανική Βιβλιοθήκη Πρόκειται για εγκαταλελειμμένο κτίριο μη επισκέψιμο. Μόνο εξωτερική φωτογράφιση.
(7) Οικία Χουσείν Ματέι ή οικία Δεσπότη. Ομοίως μη επισκέψιμο, ερείπιο.
(8) Οθωμανικό Τέμενος Βελή Πασά
(9) Μουσείο Προεπαναστατικής Περιόδου
(10) Ιστορικό Κέντρο των Ιωαννίνων
(11) Στοά Λούλη: Στο εμπορικό αυτό κέντρο συνυπήρχαν, για πολλά χρόνια, οι τρεις θρησκευτικές εθνότητες της πόλης, Χριστιανοί, Εβραίοι και Μουσουλμάνοι. Αρχικά η Στοά λειτουργούσε ως χάνι και στη συνέχεια μετατράπηκε σε εμπορικό κέντρο.
(12) Η Δημοτική Πινακοθήκη των Ιωαννίνων στεγάζεται από το 2000 στο νεοκλασικό κτίριο Πυρσινέλα, το οποίο κτίστηκε το 1890. Ο Βασίλειος Πυρσινέλλας, ο οποίος διετέλεσε δήμαρχος Ιωαννίνων, διέθεσε ολόκληρη την κινητή και ακίνητη περιουσία του το 1958 στο δήμο Ιωαννιτών. Το 1960 δημιουργήθηκε η πρώτη Δημοτική Περιφερειακή Πινακοθήκη στην Ελλάδα, που κατ' αρχάς λειτούργησε στο κτίριο Μελά μέχρι τη μεταστέγασή του στη σημερινή της στέγη. Τα έργα της συλλογής της Πινακοθήκης ανήκουν στους μεγαλύτερους Νεοέλληνες, ζωγράφους και γλύπτες, τα οποία συγκεντρώθηκαν με αγορές και δωρεές από διάφορους συλλέκτες και καλλιτέχνες. Περιλαμβάνονται 500 περίπου έργα, πίνακες, σχέδια, χαρακτικά, εικόνες και γλυπτά. Ώρες Λειτουργίας Δευτέρα ως Παρασκευή 9:00 – 13:00 &18:00 – 21:00. Σαββατοκύριακα 10:00 – 13:00 & 18:00 – 21:00. Είσοδος Ελεύθερη
ΟΚΙΑ ΑΛΛΗ ΠΑΣΣΑ
ΑΝΑΦΟΡΑ.... ΓΙΑ ΤΟΝ ΑΛΛΗ ΠΑΣΣΑ ΠΟΥ ΕΠΕΞΕ ΣΗΜΑΝΤΙΚΟ ΡΟΛΛΟ ΣΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ
ΤΗΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ
Ο Αλή Πασάς, στη λίμνη του Βουθρωτού, Απρίλιος 1819, λεπτομέρεια από λιθογραφία του Λουί Ντουπρέ,(Louis Dupré) 1825
Το 1788 εκμεταλλευόμενος την απουσία του πασά των Ιωαννίνων, Αλή Ζότ λογω εκστρατείας στον Δούναβη άρπαξε το πασαλίκι των Ιωαννίνων, πράξη την οποία τελικά ενέκρινε και η Υψηλή Πύλη, δίνοντας του μάλιστα δικαιοδοσία και στη Στερεά Ελλάδα.
Ως πασάς των Ιωαννίνων συμμετείχε στον Ρωσοτουρκικό πόλεμο του 1787 - 1792, η συμμετοχή του όμως διεκόπη διότι αναγκάστηκε να εκστρατεύει το 1790 και το 1792 κατά των επαναστατημένων Σουλιωτών χωρίς όμως αποτέλεσμα. Το 1796 κατέκτησε την Άρτα και το1798 υπέταξε τη Χειμάρρα (Χιμάρα) και κατέλαβε την Πρέβεζα μετά από σύντομη πολιορκία. Μετά την Πρέβεζα κατέλαβε την Βόνιτσα και το 1803 υπέταξε το Σούλι και εξόρισε τους κατοίκους του. Μάλιστα, για αυτό του το επίτευγμα διορίστηκε από την Υψηλή Πύλη ως διοικητής της Ρούμελης και ο γιος του, Βελής, διοικητής της Θεσσαλίας και του Μοριά ενώ προσωρινά η δικαιοδοσία του επεκτάθηκε μέχρι την Θράκη. Μεταγενέστερες του επιτυχίες ήταν η κατάληψη του Αργυροκάστρου το 1812 και η αγορά της Πάργας από τουςΆγγλους το 1819. Όντας ήδη σχετικά αυτόνομος από την κεντρική εξουσία, ο Αλή είδε το κράτος του να εκτείνεται στη μέγιστη του εξάπλωση από την Πελοπόννησο μέχρι την Μακεδονία.
ΒΙΝΤΕΟ
Πραγματικά τα Γιάννενα είναι μια από τις ομορφότερες πόλεις της Ελλάδας, αλλά και της Ευρώπης. Η διαμονή στα Ιωάννινα προσφέρει όλα όσα ζητά ένας ταξιδιώτης, ιστορικά και μη αξιοθέατα, γραφικοί προορισμοί στη φύση, φιλοξενεία και καλό φαγητό
ΑπάντησηΔιαγραφή